Pompa ciepła jest zbudowana tak jak lodówka. Pompuje energię z ziemi do naszego domu. Na zewnątrz, pod śniegiem, ciepłota ziemi jest ciągle dodatnia i wynosi nawet 8 stopni Celsjusza. Pobranie ciepła z ziemi jest dość efektywne i umożliwia wziąć z grubsza 3-4 razy więcej energii niż zużyta do obsługi pompy energia elektryczna.l
Na każde 4 kWh energii dostarczonej do domu, 1 kWh pochodzi z sieci energetycznej, a 3kWh są bezpłatne, pompowe z gleby. W przypadku wymienników pionowych wydajność pompy ciepła może być jeszcze lepsza.
Budowa wymiennika pionowego jest nieskomplikowana: wierci się studnię i umieszcza rury sięgające głębokości od kilkunastu do nawet ponad 100 metrów. Zaletą wymiennika umieszczonego w pionie jest trwałość parametrów w czasie pracy, a wadą cena wykonania, który jest blisko 50% droższy od kosztu wymiennika poziomego.
Konstrukcja wymiennika poziomego jest prosta. Na terenie działki rozkłada się rury i przysypuje glebą. Na terenie wymiennika nie wolno stawiać żadnych budynków ani uprawiać większych roślin. Obszar musi być dostępny dla promieni słonecznych, ażeby grunt się regenerował. Obszar na wymiennik zależy od wielu czynników i może wynosić od 200 m2 jeśli ziemia jest wilgotna do 1000m2 przy nadzwyczaj suchej glebie. Powyższe obszary wymiennika wyliczono przy założenu domu o powierzchni w przybliżeniu 200m2. Temperatura wymiennika poziomego wyraźnie spada w czasie długiego użytkowania, a stąd jego wydajność maleje.
Wymiennik poziomy jest łatwiejszy w budowie i nie wymaga żadnych pozwoleń. Na odwierty o głębokości powyżej 100m potrzebne jest koncesja urzędu górniczego, a przy przekroczeniu 30 metrów – pozwolenie wodne od Urzędu Gospodarki Wodnej. Ale z rzadka wykonuje się zaledwie jedną, głęboką studnię, częściej kilka płytszych. Dylatacja między odwiertami powinna być większa niż 5 metrów, aby oddawanie ciepła ze studni było efektywne.
Pompa ciepła jest drogą inwestycją, mnóstwo pieniędzy kosztuje sama aparatura, jak i wymienniki oraz instalacje. Niemniej jednak cena użytkowania jest niska, niższa nawet niż w razie spalania gazu ziemnego. Ogólnie, uwzględniając wszystkie koszty, grzanie gazem jest bardziej ekonomiczne aniżeli pompa ciepła.